*Süreyya Gökmen
Üniversite öğrencilerinin geçim derdini konuştuğumuz öğrenci “Günümüzde bir kafede oturup arkadaşlarımla sohbet etmek bile artık büyük bir lüks haline geldi. Bir kahve ya da çay sipariş etmek için bile bütçe planlaması yapmam gerekiyor” dedi.
Üniversite öğrencilerinin başlıca sorunlarının arasında geçinmek geliyor. Marmara Üniversitesi öğrencisi Ercan ile mevcut koşullarda nasıl geçindiğini konuştuk.
Kredi ve Yurtlar Kurumu’ndan (KYK) aldığı bursun tek başına temel ihtiyaçları karşılamaya yetmediğini anlatırken sosyalleşme ihtiyaçları için ise tamamen yetersiz olduğunu anlattı.
“KYK bursu temel ihtiyaçları tek başına karşılamıyor”
Nasıl geçiniyorsun?
KYK bursu alıyorum, bunun dışında düzenli bir gelir kaynağım yok. Ailem de ancak temel masraflarımın bir kısmına destek olabiliyor. Ancak yeterli olmadığında arada yarı zamanlı işler yapıyorum. Örneğin, özel ders vermek ya da kafelerde çalışmak gibi işler bulduğumda, bu ek gelirle ay sonunu getirmeye çalışıyorum.
Aylık giderlerinizin ortalama ne kadar olduğunu söyleyebilir misin? En çok hangi kalemler için harcama yapıyorsun?
Aylık giderlerim ortalama 8.000-9.000 lira civarında. En büyük harcama kalemlerim konaklama ve yemek. Yurtta kalıyorum ama bazen dışarıdan yemek almak zorunda kalıyorum, çünkü yurt yemekleri hem doyurucu değil hem de çok kısıtlı. Ulaşım masrafları da şehirdeki yüksek otobüs fiyatları yüzünden önemli bir kalem haline geldi.
KYK bursu, temel ihtiyaçlarını (konaklama, yemek, ulaşım, kırtasiye vb.) karşılamada yeterli oluyor mu?
Maalesef KYK bursu, temel ihtiyaçları tek başına karşılamıyor. Bursun tamamı genelde yurt ücretine gidiyor, geriye kalan masraflar için aileme veya ek işlere güvenmek zorunda kalıyorum. Özellikle yemek ve ulaşım, KYK bursu ile karşılanması imkânsız hale gelen alanlar.
Yurt masrafları bütçenin ne kadarını oluşturuyor?
Yurtta kalıyorum ve yurt ücretim yaklaşık 4.000 lira. Yemek konusunda ise yurt yemekleri bazen yeterli oluyor, bazen olmuyor. İki öğün yemek alabiliyoruz, ama bu yemekler hem az porsiyonlu hem de lezzet açısından zayıf. Bu nedenle dışarıdan yemek almak zorunda kaldığımda ek masraf yapıyorum.
“Çay sipariş etmek için bütçe planlaması yapmam gerekiyor”
KYK bursuyla sosyalleşme ihtiyaçlarınızı (örneğin sinema, tiyatro, kafe, spor salonu gibi) karşılayabiliyor musun?
Hayır, KYK bursu sosyalleşme ihtiyaçlarını karşılamakta tamamen yetersiz kalıyor. Günümüzde bir kafede oturup arkadaşlarımla sohbet etmek bile artık büyük bir lüks haline geldi. Bir kahve ya da çay sipariş etmek için bile bütçe planlaması yapmam gerekiyor. Sinema veya tiyatro gibi etkinliklere ise yalnızca özel günlerde, uzun süre para biriktirdiğimde katılabiliyorum. Ancak bu da nadiren mümkün oluyor, çünkü bir bilet fiyatı bile KYK bursunun sağladığı gelirle karşılanamayacak kadar pahalı hale geldi.
Ayrıca, spor salonuna yazılmak ya da hobilerimi geliştirecek bir kursa katılmak gibi aktiviteler ise tamamen erişimim dışında kaldı. Bu tür faaliyetlere bütçe ayıramadığım için genelde sosyalleşmek yerine yurtta vakit geçiriyorum. Bu da uzun vadede hem psikolojik olarak hem de sosyal beceriler açısından kendimi kısıtlanmış hissetmeme neden oluyor.
Üniversite yıllarının sadece akademik değil, sosyal ve kültürel olarak da gelişmemizi sağlayacak bir dönem olması gerektiğini düşünüyorum. Ancak şu anki ekonomik koşullar, bu tür fırsatlardan mahrum kalmamıza neden oluyor. Üniversiteler daha fazla sosyal etkinlik düzenlese ve bunları öğrenciler için ücretsiz ya da uygun fiyatlı hale getirse, bu sorunun bir nebze çözülebileceğine inanıyorum. Şu an için bu eksikliği gidermek tamamen öğrencilerin kendi imkânlarına bırakılmış durumda, ancak bu imkânlara sahip olabilmek artık neredeyse imkânsız.
Arkadaşlarınızla dışarı çıkmak ya da hobilerinize zaman ayırmak için bütçe ayırabiliyor musun?
Bu tür aktiviteleri büyük ölçüde kısıtlamak zorunda kalıyorum. Bütçe ayıramadığım için çoğu zaman arkadaşlarımın planlarına katılamıyorum. Kendi hobilerime zaman ayırmak istesem de, gerekli malzemeler ya da ulaşım masrafları nedeniyle bu da zorlaşıyor.
Artan hayat pahalılığı, en çok temel gıda alışverişi ve ulaşımda kendini hissettiriyor. Market alışverişlerinde her şeyin fiyatının sürekli arttığını görmek çok can sıkıcı. Ayrıca toplu taşıma ücretleri de ciddi bir masraf kalemi haline geldi. Eskiden haftada bir dışarıda yemek yemek veya keyfi bir harcama yapmak mümkündü, şimdi ise neredeyse her harcama bir lüks haline geldi.
Maddi durumunun akademik başarını etkilediğini düşünüyor musun?
Maddi sıkıntılar yüzünden çoğu zaman derslere yeterince odaklanamıyorum. Düşüncelerim sürekli olarak bütçeyi nasıl denkleştireceğime kayıyor. Daha fazla bütçem olsaydı, kişisel gelişimime daha çok zaman ayırabilir, çeşitli kurslara katılabilir ya da dil öğrenmek için kaynak alabilirdim. Şu an bunların hiçbirine fırsat bulamıyorum.
Öğrencilere yönelik yurt ve yemek olanaklarının daha fazla desteklenmesi şart. Bu burs, öğrencilerin sadece hayatta kalmasını değil, üniversite yıllarını verimli ve keyifli geçirmesini sağlamalı. Şu anki durum, öğrencilerin sadece temel ihtiyaçlarını karşılamaya çalışırken kendilerini birçok açıdan geliştirme fırsatını kaybetmelerine neden oluyor. Ayda biir kitap alamıyor, bir sinemaya veya bir konsere gidemiyoruz. Kültürel açıdan geri kalıyor, hatta bence özgüvenimizi yitiriyoruz.
