Onat Barın TURAN
Haberin İngilizce / Kürtçe versiyonları için tıklayınız.
Türkiye Üniversite Öğrencileri Bağımsız İktisat Kongresi’nin amacı, genel işleyişi ve 20. TÜOBİK deneyimi
Özgür düşünce ortamı bizzat devlet ve devletin kontrolü altında bulunan veya işbirlikçisi olan medya, sermaye ve cemaatler veyahut doğrudan yargı tarafından politik baskıyla, zorla ve gerek görülürse şiddetle baskılanıyor. Üniversitelerin cumhurbaşkanı tarafından bizzat atanan rektörleri okullarda öğrencilerin bir araya gelip kolektif bir şekilde bilgi üretmesini ve örgütlenmesini toplulukların etkinliklerini kısıtlayarak, çeşitli idari engeller getirerek, daha önce de şahit olduğumuz gibi öğrenci topluluklarını kapatarak engellerken, disiplin cezalarıyla da öğrencilere gözdağı veriyor.
Ülkemiz ekonomik ve siyasi olarak kendi tarihinin en büyük krizlerinden birinin içindeyken Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ), Marmara Üniversitesi, İstanbul Üniversitesi, Yıldız Teknik Üniversitesi ve Ankara Üniversitesi başta olmak üzere ülkenin dört bir yanındaki üniversitelerin öğrencileri ekonomi ve ekonomiyi daha iyi anlamak için kullanılan psikoloji, sosyoloji, tarih gibi sosyal bilimlerden yararlanarak hem güncel konulara, hem de iktisat biliminin genel yapıtaşlarına Türkiye Üniversite Öğrencileri Bağımsız İktisat Kongresi (TÜOBİK) çatısı altında eleştirel bir bakış açısı getiriyor.
Kongrenin katılımcılarını ve konuşmacıları insanın diğer insanlarla, içinde bulundukları topluluklarla ve doğayla hem total hem de birey olarak nasıl ilişkiye girdiğini anlamamızı sağlayan iktisat bilimini sadece okullarda öğretilen pozitivist ve materyalist bakış açısıyla kavramanın mümkün olmayacağını düşünen ve farklı bakış açılarıyla tanışmak isteyen, her üniversitenin her bölümde okuyan öğrenciler oluşturuyor.
ODTÜ Ekonomi Topluluğu üyeleri olarak bizce kongremizin en önemli özelliği hiçbir şekilde sponsor almamasıdır. Hem konu başlıklarının özgürce seçilmesini hem de konuşmacıların olabildiğince rahat konuşmasını ancak bu şekilde sağlayabileceğimize inanıyoruz. Çünkü biliyoruz ki biz etkinliğimize sponsor alırsak, bize para sağlayıp afişlerimize imzasını koyacak firma ya da dernek, kongredeki konular ve içerikleri hakkında söz sahibi olmak isteyecek, günümüz iktidarının politikalarını eleştiren sunum başlıkları ya tamamen kaldırılacak ya da içleri boşaltılacak. Kongremizin vaad ettiği en önemli unsur özgür tartışma ortamıdır ve biz bunu korumaya çalışıyoruz.
ODTÜ Ekonomi Topluluğu üyesi olan ve birinci sınıfta ilk defa bu etkinliğe katılan arkadaşımız sağlanan özgür düşünce ortamını şöyle anlatıyor:
‘’TÜÖBİK, her üniversiteden katılımcıya açık bir platform olduğundan dolayı farklı bakış açılarının sunulduğu bir yapıya sahip. Herhangi bir sansüre maruz kalmadan yapılan anlatılar benim üzerimde daha önceden bir fikir sahibi olduğum konuları farklı açılardan tekrar değerlendirmemi sağladı. Bunun yanı sıra daha önce farkındalık sahibi olmadığım konulardan haberdar olmamı sağlaması benim için önemliydi. ‘’
İçerik nasıl belirleniyor?
Her sene kongrenin düzenleneceği şehir sonra da üniversite ve son olarak da ev sahibi bir öğrenci komitesi seçiliyor. Katılımcı üniversitelerden öğrenciler bu komiteye giriyor, yani iş yükü tamamen düzenleyici üniversitenin öğrenci topluluklarına kalmıyor. ODTÜ bünyesinde düzenlenen 20. TÜOBİK, Ekonomi Topluluğu’nun ev sahipliğinde gerçekleştirildi ve başta Ankara Üniversitesi’ndeki öğrencilerden büyük yardımlar aldı. İdari işlemlerde bölümümüz bize bazı zorluklar çıkarmış olsa da bu sene ODTÜ’de İİBF A binasında bize 2 sınıf tahsis edilmiş ve oturumlar burada düzenlendi.
Bu sene ana tema olarak Krizler Dünyasında İktisadın Geleceği seçildi. ‘’Hükümetlerin pandemiden çıkış arayışları’’, ‘’Uluslararası göç dağıtım politikaları’’, ‘’Tekelleşen sağlıkta ulaşılabilirlik’’, ‘’Savaş ekonomisi ve silah endüstrisi’’ gibi alt konu başlıkları öğrencilerin oluşturduğu komite tarafından belirlendi. Ayrıca konuları çeşitlendirmek ve serbest tartışma ortamı yaratmak için bir serbest oturum düzenlendi ve bu oturumda spor iktisadı gibi içerik olarak iktisat bölümünde okumayan katılımcıların söz alması daha kolay olan konuların tartışıldığı bir oturum da vardı.
Kongrenin yeri ve konu başlıkları kesinleştikten sonra bu başlıklara uygun sunum hazırlamak isteyen öğrenciler önce sunumlarının taslak halini sonra da tam halini öğrencilerin oluşturduğu bir kurula atıyor. Tam hali uygun görülen sunumlar bağlama uygun günlere bölünüp iki veya üç kişinin sunum yaptığı oturumlara bölünüyor ve bir oturum yaklaşık bir buçuk saat sürüyor. Sunumların sonunda konuşmacıların yanında bulunan moderator söz almak isteyen dinleyicilere söz verip tartışmayı yönlendiriyor. Bireysel olarak da tecrübe ettiğim gibi oturumların sonundaki soru-cevap bize yetmiyor, aralarda ve günün sonunda sunum sahipleriyle oturup konuşmaya devam ediyoruz. Özgür ikili tartışma ortamlarının doğduğu yerlerin en temelinde burası yatıyor.
Bu konuyu bu sene mezun olan ve uzun yıllardır bu kongrenin düzenlenmesinde yer alan ODTÜ Ekonomi Topluluğu üyesi arkadaşımız şöyle anlattı:
‘’Uzun süredir bu kongrenin düzenlenmesinde aktif rol oynuyorum ve bu süreç boyunca farklı üniversitelerden ve farklı şehirlerden bu kongre olmasa hiç tanımayacağım öğrencilerle arkadaşlık kurdum. Bu arkadaşlık bağlarından hem birçok şey öğrenip kendimi geliştirdim ve belki de hayat boyu sürecek arkadaşlıklar kazandı.”
Ankara Üniversitesi Veterinerlik Fakültesi’nden kongreye katılan bir arkadaşımız ise şunları söyledi:
‘’Kongreden TÜOBİK’in düzenleyicilerinden biri olan yakın bir arkadaşım sayesinde haberim oldu. Bölümüm burada konuşulan konulardan alakasız olsa da bence iktisat herkesin bir miktar bilmesi gereken bir konu çünkü hepimizin hayatını bir şekilde etkiliyor. Buraya gelmeden önce iktisadı özel bir jargonu olan ve iktisat eğitimi almayan insanların çok fikir belirtemeyeceği bir alan olarak düşünürdüm. Burada bazı önyargılarım kırıldı ve iktisat biliminin sosyal temelleri konusunda bilgi edindim. Oturumlarda söz almasam da seneye tekrar katılacağım ama bu sefer kendi yaptığım okumalarla daha çok bilgi sahibi olup tartışmalara ben de katılacağım..”
Kongrenin genel işleyişi dışında 20.TÜOBİK’e hazırlanırken bizi en çok zorlayan konu gerekli paranın miktarı bulunmasıydı. Peki iki yüzden fazla kişinin katıldığı ve yüz elli katılımcının iki gün boyunca konakladığı etkinliğin parası nereden geliyor? Bahsedilen süreç için gereken parayı ekonomi topluluğu üyelerinden, bölümümüzde bulunan asistanlardan -ki bize destek olan asistanların bazıları eski ekonomi topluluğu üyeleriydi- ve öğretim görevlilerinden topladık. Aynı zamanda dernekler ve sendikalara gidip ne yapmak istediğimizden bahsettik ve bağış istedik. ODTÜ Mezunlar Derneği bize maddi destekte bulunmasa da oturum aralarında dağıtmamız için çay ve kahve verdi. LinkedIn üzerinden okulumuzun eski mezunlarına ulaştık ve iki adet isimsiz bağışçıdan destek aldık. Daha sonra da okulumuzun kütüphanesinde kermes düzenledik, üyelerimizin aileleri tarafından yapılan kekleri sattık, kendi yaptığımız börekleri ve demlediğimiz kahveleri de masamıza ekledik. Kongrenin düzenlendiği anlarda sunum yapılacak sınıflara üyelerimizle beraber masa taşıdık, aralarda ikram etmek için kazanlarda çay ve kahve demledik, bölümümüzde bize yardımcı olan emekçilere yardım etmek için temizlik yaptık.
Bahsedilen idari engel etkinlik dilekçemizin bekletilmesi ve bu nedenle normalden geç bir sürede kongrenin nerede yapılacağına karar verilmesiydi. Bu yüzden şehir dışından gelen arkadaşlarmıza kalacak yer ayarlamak için kısıtlı bir süremiz vardı. Bu sürede belediye misafirhaneleri ve sendika otelleriyle konuşuldu ve bütçemize uygun olan yerler en kısa sürede yoğun çabamızla bulundu. Bunlar bir sendika oteli ve küçük bir özel işletmeydi. Arkadaşlarımızı her gün otellerinden alıp okula getiren servisler ise belediyeden temin edildi.
İlk defa iki binli yılların başında dünyayı saran ekonomik krizin etkileri sürerken ODTÜ Ekonomi Topluluğu üyesi olan öğrencilerin Ankara çapında güncel konuları tartışmak için oluşturdukları kongre diğer üniversitelerin öğrenci topluluklarını ve bağımsız öğrencileri içine alarak büyüdü ve gelişti. Düşünce dünyasını geliştirmek dışında herhangi bir amacı olmayan öğrencilerin emekleriyle yaşamaya ve daha da büyümeye devam ediyor. Üniversite öğrencileri olarak gelmiş ve gelecek olan her türlü baskı ve zorlamaya beraber karşı koyacak; bir araya gelip özgür düşünce ortamı yaratmaktan, tartışmaktan ve eleştirmekten hiç çekinmeden ve hiçbir sponsoru kabul etmeden kongremizi her sene düzenlemeye devam edeceğiz.
*Temmuz 2022
