Afife Ebrar Aydın
Seçimlerde kadınlar ne bekliyor?
Türkiye’de 2023 Cumhurbaşkanlığı ve milletvekilliği seçimlerinin yaklaşmasıyla gerek feminist hareketlerde gerek iktidar ve muhalif kesimlerde hemen hemen her konunun öznesi haline getirilen kadınların bu seçim döneminden beklentileri neler?
Peki, kadınlar nasıl fikirler aktardı, neler gözlemledim?
Öncelikli olarak kadın seçmenlerin ilk beklentileri aile ve sosyal yaşam politikalarında değişikliğe gidilmesini ve radikal düzenlemeler yapılması. Bebek sahibi olmakla kadınlara verilen iznin baba rolüne de uygulanması, ebeveyn ilişkisini yalnız anne- çocuk üzerinden gütmek yerine cinsiyet rollerinin, haklarının eşit yükümlülüklere sahip olmaları gerektiğinin reformist yasalar ile desteklenmesinin beklentisindeler.
Kadınlar, cinselliğin önemi, cinsel sağlık, üreme sağlığı, çocuklar için cinsellik eğitimi gibi projelerin doğru ve her kesime ulaşabilmesini bekliyor. Bu eğitimlere ek olarak kişinin kendi bedenini tanıması ve beden nötrleme çalışmalarının da eklenmesi de talepler arsında.
HPV (Human Papilloma Virus) aşıları Sosyal Güvenlik Kurumu’nca (SGK) karşılanan bir aşı değil. Üreme sağlığı açısından kritik adımlardan biri olan bu tür aşıların devlet tarafından karşılanması da beklentilerden biri.
Kürtaj yani isteğe bağlı gebeliğin sonlandırılması konusu da tartışmalı ve belirsizlikleri ve beklentileri beraberinde getiren konular arasında Bir gebeliğin istenir olup olmadığına kimin karar verdiği, kürtajın yasal olarak yapılabileceği, süreyi kimin belirlediği, gebeliğin sonlandırılması için hangi yöntemin kullanılacağı, bu yöntemlerin erişilebilirliği, kürtajın ücretsiz olup olmaması, güvenli yöntemlere ulaşılamadığı durumlarda kürtajın kadınların hayatı ve sağlığına mal olmaması açısından önemli. Kadınlar güvenli, erişilebilir, ücretsiz, sağlıklı kürtaj hakkı için yıllardır mücadele ediyor. Bu konuda yeni iktidarın olumlu, bütüncül, radikal ve reformist bir yapıya gitmesini bekliyor.
Siyasal yaşama katılımdan ve adaletten beklentiler
Kadınlar yerel karar mekanizmalarında yer edinmek ve aktif siyasetin içinde olmak istiyor. Bu istekler beraberinde şu soruyu akıllara getiriyor; yerel karar mekanizmalarında hali hazırda bulunan kadınlara söz hakkı tanınmıyorken kadınların bu söylem, istek ve beklentileri nasıl hayata geçirilecek. Eğer iktidar değişirse kadınların siyasetteki konumlarının nasıl olacağına dair de net bir vaat bulunmadığı için seçmen kadınlar beklentilerinin karşılanıp karşılanmayacağı konusunda seçim sonrası netlikler ve radikal yenilikler beklediklerini dile getiriyor.
Kadınların adalete erişimi hakkında da beklentiler söz konusu. Kadınlar maruz kaldıkları cinsiyet ayrımcılığı sebebiyle adil bir karar mekanizmasına ve adalete erişimde problem yaşıyor. Kadınların adalete erişimlerinin kısıtlı olması yaşanılan ataerkil sistemin bilgi erişiminde meydana getirdiği problemler ile başlıyor. Var olan hak ve olanaklardan kadınların haberdar edilmeme durumu kadınların bu hakları gerektiğince isteme ve kullanmaları önünde engel. Kadınlar bu haklarını ya birbirlerinden duyuyor ya da ulaşabildikleri adli makamlardan ediniyor ve bu da gecikmeye yani hak kaybına sebep oluyor. Kadınların adalete erişimindeki öncelikli engel bilgiye erişimin zor olmasından ötürü. Bu sorunların giderilmesi öncelikli beklentilerden.
Kadınlar; kadın dostu kent projeleri hayata etkili ve reformist bir şekilde geçirilmesini istiyor.
LGBTİQ+’lar yasal statü, hak ve özgürlükler beklentisinde. Başta yaşam hakkı olmak üzere tüm haklarının güvenceye alınması ve nefret suçlarına karşı yaptırımların uygulanması öne çıkan taleplerden. Bu taleplerin pozitif, hümanist, reformist ve sosyal devlet anlayışlarının birleştirilmesiyle sağlanmasını bekliyorlar.
Kadınlar aynı zamanda hiçbir bireyin ideolojileri, ırkları, yaşam biçimleri, din tercihleri, kılık kıyafet tercihlerinden dolayı etiketlenmediği (Örn : Kürt, Ermeni vb. Müslüman, ateist vb. başörtülü, mini etekli vb.) bir yeni dönem beklentisinde.
